عمومی

اجرا کننده چاه ارت

تجهیزات ارتینگ

چاه ارت چیست؟

ارتینگ یا اتصال به زمین عبارت است از اتصال قسمت های رسانای یک تاسیسات الکتریکی به زمین. هنگام اتصال زمین به قطعات فلزی تاسیسات الکتریکی مانند روکش فلزی، سیم نگهدارنده، پایانه های پایانی زره ​​کابل و غیره که جریان را حمل نمی کنند، با استفاده از یک هادی فلزی ضخیم با مقاومت کم، به یک الکترود زمین یا هادی مدفون در خاک مرطوب متصل می شوند. در مهندسی برق، زمین نقطه مرجع در مدار الکتریکی است که ولتاژها از آن اندازه گیری می شود، یک مسیر بازگشت مشترک برای جریان الکتریکی یا یک اتصال فیزیکی مستقیم به زمین است. در یک تأسیسات الکتریکی، یک سیستم ارت، قسمت های خاصی از آن را با اهداف رسانای زمین نصب و اهداف ایمنی و عملکردی متصل می کند.

این کار برای جلوگیری از آسیب ناشی از تماس کاربر با هرگونه ولتاژ خطرناک، در شرایطی انجام می شود که کاربر ممکن است در عین حال با جسمی در پتانسیل زمین نیز تماس داشته باشد. اتصال به زمین همچنین باعث افزایش تجمع الکتریسیته ساکن در هنگام کار با محصولات قابل اشتعال یا دستگاه های حساس به الکترواستاتیک می شود.به عبارت دیگر می توان گفت هدف از ایجاد چاه ارت خروج جریان بار اضافی از زمین و جلوگیری از برقگرفتگی می باشد. این کار باعث می شود از برقگرفتگی انسان و تخریب دستگاه ها و تجهیزات جلوگیری شود..

مطالب پیشنهادی: تجهیزات ارتینگ 

اجرای چاه ارت

اکثرا اجرای چاه ارت با دو روش انجام  می گیرد:

چاه ارت عمقی:

این روش متداول ترین روش برای ایجاد چاه ارت است. ابتدا با عمق بالا حفر می شود. سپس صفحه مسی داخل آن قرار داده شده و با مواد مخصوص پر می شود.

چاه ارت سطحی:

از این روش زمانی استفاده می شود که امکان حفر چاه عمیق برای ما وجود ندارد.

مقاومت الکترود زمین به عواملی مانند مقاومت ویژه خاک، ابعاد وشکل الکترود بستگی دارد. در صورتی مقاومت الکترود نسبت به جرم کلی زمین کمتر خواهد شد که برای حجم معینی از فلز الکترود، در ابعاد الکترود، یکی از بعدها بزرگ تر از دو بعد دیگر بوده و تماس الکترود در این بعد با خاک بیشتر باشد.

بنتونیت چاه ارت

بنتونیت ماده ای است که در حفاری بسیار کاربرد دارد. بنتونیت چاه ارت در صورتی که فعال شده باشد قابل استفاده برای ارتینگ خواهد بود. در ادامه با انواع بنتونیت و روش استفاده از بنتونیت چاه ارت آشنا خواهیم شد.

بنتونیت ماده‌ای معدنی است شامل مونتموریلونیت و به میزان اندک بیدلیت از دسته رس‌ها یا شبه رس می باشد. بنابراین منظور از بنتونیت، رسی است که 85 تا 90 درصد کانی مونتموریلونیت داشته باشد و خواصی که برای بنتونیت مرغوب عنوان می‌کنند، بستگی به میزان مونتمریلونیت آن دارد.

بنتونیت عمدتاً به دو دسته تقسیم می‌شود:

  • بنتونیت‌های سدیم دار یا متورم
  • بنتونیت‌های کلسیم دار یا غیر متورم

بتونیت ها با توجه به انواع و ویژگی هایشان کاربردهای مختلفی دارند. به عنوان مثال بنتونیت کلسیم دار در تهیه ماسه ریخته گری، به عنوان جاذب روغن و یا  گریس، فیلتراسیون، صاف کردن و همچنین تهیه خوراک دام استفاده می‌شود. از بنتونیت سدیم دار اغلب در تهیه گل و سیال حفاری استفاده می‌شود. بنتونیت‌های فعال شده با اسید، در تهیه خاک مخصوص فضولات حیوانی جاذب گریس و روغن به کار می‌روند.

بنتونیت متورم یا همان بنتونیت سدیم دار قابلیت جذب آب را تا چندین برابر حجم معمولی دارد. به طوری که پس از جذب آب این ماده حالت ژله‌ای و چسبندگی به خود می‌گیرد. بنتونیت سدیم دار معمولاً در سیالات حفاری و دوغاب دیواره‌ها، به عنوان بنتونیت چاه ارت استفاده می‌شود.

اجرای چاه ارت استاندارد با بنتونیت

بنتونیت مناسب برای ارتینگ و چاه ارت دارای ذرات با اندازه بسیار ریز (ریز تر از 40 میکرون)، سطح تماس خیلی زیاد، همچنین قابلیت جذب آب  5 الی 8 برابر وزن اولیه خود و افزایش اندازه و حجم تا 13 برابر حجم خشک را داراست. بنتونیت چاه ارت زمانی که به 6 برابر حجم اولیه خود می‌رسد به صورت ماده‌ای لزج و غلیظ در می‌آید. در این حالت نه تنها شکل خود را حفظ می‌کند، بلکه در صورت تماس با سطوح دیگر به آن چسبیده و می‌تواند مشکل تراکم خاک و چسبندگی و اتصال لازم را برطرف کند. بنتونیت به عنوان یک الکترولیت مناسب برای ارتینگ معرفی و مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا با توجه به خواص بتونیت و همچنین قیمت مناسب آن در قیاس با مخلوط نمک و ذغال و مشکلات ناشی از استفاده از مخلوط ذغال و نمک باعث شده از بتونیت به عنوان یک الکترولیت مناسب نام برده شود.

اجرای چاه ارت با بنتونیت

روش های اجرای اتصال زمین با استفاده از بنتونیت فعال شده طی 3 مرحله انجام می شود. ما در این بخش به توضیح هر یک از مراحل با جزییات لازم می پردازیم.

الف)  کاربرد  بنتونیت فعال شده در چاه ارت استاندارد در کانال های سطحی: در این روش با توجه به حجم کانال حفر شده و همچنین شرایط محیطی منطقه پروژه، برای هر متر طول حدود 30 تا 45 کیلوگرم بنتونیت اکتیویته خشک نیاز است.

1- کانالی به عمق 75 سانتی متر، به عرض 30 الی 40 سانتی متر و به طول دلخواه حفر می نماییم. سپس در صورتی که عمق نفوذ یخ زدگی در خاک بیش از 75 سانتی متر باشد، کانال باید عمیق تر حفر شود.

2- کف کانال را با استفاده از بنتونیت، به شکل دوغاب سفت ( 35% بنتونیت و 65 % آب) تا ارتفاع 10 سانتی متر می پوشانیم.

3- طبق دستورالعمل اجرای سیستم اتصال زمین سیم یا میله مسی را روی لایه زیرین، خوابانده،

4-  سپس با استفاده از دوغاب سفت بنتونیت روی سیم را تا ارتفاع 15 سانتی متر می پوشانیم.

5- در آخر کانال را با خاک سرند شده پر می کنیم.

 ب) استفاده از بنتونیت فعال شده در چاه های عمودی برای نصب میله ارت: در این روش با توجه به قطر چاه حفر شده و همچنین شرایط محیطی منطقه مورد نظر برای یک حلقه چاه 3 متری در حدود 300 تا 400 کیلو گرم بنتونیت خشک نیاز است.

1- چاهی به قطر حدوداً 90 تا 60 سانتی متر و به عمق  حدود 3 متر حفر کرده،

2- یک عدد میله ارت به طول 3 متر (یا دو عدد میله 1.5 متری متصل به یکدیگر) را در میان حفره به طوری قرار داده که حدود 50 سانتی متر از میله ارت در داخل زمین فرو برود.

3- بنتونیت چاه ارت را به شکل دوغاب سفت آماده کرده (ترکیب بنتونیت و آب : 35 % بنتونیت و 65 % آب) و دور تا دور میله می ریزیم.

4- ترتیب تهیه بنتونیت و پر کردن چاه ارت به این صورت است که 65 % بنتونیت دوغاب شده در بخش پایینی و 35% مخلوط ( بنتونیت + خاک رس + آب) در سطح بالایی می‌باشد.

5- دقت کنید هنگام پر کردن چاه پس از ریختن هر 20 سانتی متر دوغاب بنتونیت، مواد دوغاب سفت شده را کمپکت کرده تا ذرات بنتونیت به طور کامل به میله ارت بچسبد.

با توجه به قطر چاه حفر شده و همچنین شرایط محیطی منطقه مورد نظر برای یک حلقه چاه 3 متری در حدود 300 تا 400 کیلو گرم بنتونیت خشک نیاز است.

 ج) ارتینگ با استفاده از بنتویت در چاه های عمودی با نصب صفحه مسی: برای پر کردن چاه ارت با این روش و ابعاد عنوان شده، 250-200 کیلوگرم و برای 2 متر بعد از آن برای مخلوط کردن با خاک، 120-150 کیلوگرم بنتونیت خشک موردنیاز است.

1 – چاه ارت را به قطر تقریبی 90-60 سانتی متری و عمق 3 متری حفر کرده،

2 – سپس سیم ارت حداقل در دو نقطه به صفحه متصل شود.

3- صفحه ارت با ابعاد تقریبی 500*500*3 میلی متر را به صورت عمودی درون چاه ارت قرار می دهیم.

4- دوغاب بنتونیت سفت را طوری درون گودال بریزید که ضمن فشردگی مناسب تا 35 سانتی متر بالای سطح صفحه پوشیده شود.

5- برای پر کردن مابقی چاه از ترکیب 30 درصد بنتونیت + 70 درصد خاک + آب استفاده می کنیم.

بنتونیت کاربردهای دیگری نیز دارد. برخی از این کاربردها عبارت اند از: تهیه گل حفاری، تولید ماسه ریخته گری به عنوان عامل جلوگیری کننده از نشت آب در سدها و کانال های انتقال آب، استفاده به عنوان عامل شفاف کننده مایعات مثل آبمیوه‌ها و ماءالشعیر، زلال کننده آب و تصفیه کننده مایعاتی همچون پارافین، گندوله سازی مواد معدنی مانند سنگ آهن، پلت کردن خوراک دام، عامل ناقل در رنگ‌ها و سایر مواد قابل اسپری شدن، تهیه سموم برای مصارف گیاهی و حیوانی، استفاده به عنوان یک ماده پرکننده در صنایعی مانند کاغذسازی.

مطالب پیشنهادی: قیمت لوازم تجهیزات چاه ارت

نحوه اجرای چاه ارت با صفحه مسی

در ابتدا چاهی به عمق 4 تا 6 متر به طور استاندارد حفر می کنیم. عمق چاه بستگی به نوع خاک و سنگلاخی بودن یا سبک بودن خاک دارد و باتوجه به نوع خاک، عمق متفاوتی در نظر میگیریم. عمق چاه بایستی در حدی باشد که رطوبت خاک نمایان شود.بهترین مکان برای اجرای چاه ارت محلی است که امکان آبیاری داشته باشد، مثلا باغچه ساختمان گزینه مناسبی است و آسیبی به سازه ی ساختمان نخواهد رساند. بعد از حفر چاه مقدار مشخصی آب داخل چاه ریخته می شود و بعد از 50 تا 60 دقیقه، کف چاه ارت را با خاک نرم می پوشانیم. سپس مراحل زیر را به ترتیب طی می کنیم:

 قرار دادن صفحه مسی در چاه ارت

در این مرحله صفحه مسی را به صورت عمودی با ابعاد 50 *50  سانتی متر را داخل چاه قرار می دهیم به طوری که با کف چاه تا حدود 20 سانتی متر فاصله داشته باشد. در حالی که یک سیم مسی به صفحه جوش خورده است و انتهای سیم مسی بیرون چاه قرار دارد.

 پرکردن چاه ارت با استفاده از بنتونیت

اطراف صفحه مسی را با مواد کاهنده مقاومت زمین، مانند بنتونیت پر می کنیم. در اینجا حدودا 500 کیلوگرم بنتونیت نیاز داریم تا علاوه بر پوشاندن اطراف صفحه و 10 سانت بالاتر از صفحه را نیز بپوشاند.بعد از گذشتن زمانی در حدود 4 ساعت که مواد کاملا سفت شده باشد، لوله پولیکا 10 را روی صفحه قرار داده و چاه را با خاک نرم پر می کنیم. باقی سنگریزه ها را داخل لوله می ریزیم تا آب به راحتی بتواند داخل چاه نفوذ کند. باید توجه داشت که برای راحتی نفوذ آب به داخل چاه ارت نباید سطح لوله پایین تر یا بالاتر از سطح باغچه باشد و باید کاملا هم سطح باشد.

 اتصال سیم مسی به شینه ارت

اتصال سیم مسی به صفحه مسی بسیار مهم است. برای این کار انتهای سیم مسی که بیرون از چاه قرار داشت را به اندازه تقریبا 20 سانت داخل خاک کرده و به شینه زمین تابلو، توسط کابلشو محکم می کنیم. باید توجه داشت که وجود شینه ارت در مجاورت چاه ارت یا داخل تابلوی اصلی از الزامات است. به شینه ارت علاوه بر چاه ارت، سیم‌های لخت مسی از سازه فلزی ساختمان، میلگردهای داخل بتن، عایق حفاظتی اصلی و عایق خنثی، متصل می‌گردد. برای جوش دادن قطعات مسی به یکدیگر از جوش برنج یا نقره استفاده می شود و در صورت عدم دسترسی به این جوش از جوش کدولد (Cadweld) استفاده می شود.

 تست چاه ارت

برای اطمینان پیدا کردن از کارکرد صحیح سیستم ارت، متخصصان حوزه ارتینگ پس از اتمام کار و به صورت فواصل زمانی شش ماه یا سالانه با دستگاه تستر اقدام به اندازه گیری چاه ارت می نمایند.

قوانین چاه ارت

بر اساس مبحث ۱۳ مقررات ملی، در هر ساختمان کلیه قسمت های زیر باید از نظر الکتریکی به یکدیگر متصل (همبندی) گردند.

قسمت های اصلی فلزی ساختمان، مانند اسکلت فلزی و آرماتورهای بتن (در صورت امکان)

هادی حفاظتی کلیه وسایل و دستگاه های نصب ثابت و هادی های حفاظتی پریزها در سرویس های بهداشتی می بایست برای هم ولتاژ کردن هم بندی اضافی انجام شود. همبندی موارد زیر را شامل می شود:

  • وان یا زیر دوشی فلزی
  • لوله های آب سرد و گرم
  • بدنه های هادی وسائل نصب ثابت
  • لوله های فلزی فاضلاب
  • لوله های گاز، حرارت مرکزی یا هر نوع لوله دیگر
  • هادی های حفاظتی مدارهای پریز و روشنائی

در آشپزخانه باید برای هم ولتاژ کردن، همبندی اضافه انجام شود که شامل همبندی موارد زیر می شود:

یخچال، اجاق گاز، قفسه بندی فلزی، ظرفشوئی (سینک)، هر نوع وسایل برقی، لوله های آب سرد و گرم، لوله های فاضلاب، لوله های حرارت مرکزی، اجزای فلزی ساختمان ازجمله ستون ها، هادی های حفاظتی مدارهای پریز و روشنائی.

کابل اصلی ارت – سیم نول(N) – لوله های اصلی فلزی آب – لوله های اصلی گاز – لوله های قایم (رایزرها) تأسیسات از هر نوع – قسمت های اصلی فلزی ساختمان مانند: اسکلت فلزی و آرماتورهای بتن مسلح – الکترودهای اصلی و فرعی اتصال زمین

بخش های هم بندی

بطور کلی و خلاصه همبندی به دوبخش هم بندی اصلی و اضافی تقسیم می شود که به توضیح آن می پردازیم.

همبندی اصلی برای هم ولتاژ کردن

یک هادی هم بندی اصلی باید کلیه قسمت های زیر را از نظر الکتریکی به یکدیگر وصل کند.

  • هادی حفاظتی اصلی
  • هادی اتصال به زمین
  • لول های اصلی فلزی آب
  • لوله های اصلی گاز
  • لوله های قائم (رایزرها) تأسیسات از هر نوع
  • قسمت های فلزی اصلی ساختمان مانند اسکلت فلزی و آرماتورهای بتن.

همبندی اضافی برای هم ولتاژ کردن

هم بندی اضافی برای هم ولتاژ کردن باید کلیه قسمت ها را که به طور همزمان در دسترسند در بر گیرد از جمله:

  • کلیه نرده ها و پلکان و قسمت های فلزی استخر
  • کلیه بدنه های هادی دستگاه ها و لوازم و غیره که به صورت ثابت نصب شده باشند.
  • قسمت های هادی بیگانه از هر نوع
  • مواد کاهنده مانند بنتونیت و سوپر اکتیو مقاومت نسبت به نمک و ذغال ارجح می باشد.
  • مقاومت مجاز سیستم اتصال زمین فشار ضعیف حداکثر ۲ اهم می باشد.
  • قسمت های فلزی اصلی ساختمان مانند اسکلت فلزی و آرماتورهای بتن باید به چاه ارت متصل گردد.

احداث چاه ارت

چاه ارت یک سیستم الکتریکی است که برای محافظت از افراد و تجهیزات در برابر خطر برق گرفتگی استفاده می شود. چاه ارت یک سیم مسی را به زمین متصل می کند و در صورت بروز نشتی برق، جریان را به زمین هدایت می کند. این کار از برق گرفتگی افراد و آتش سوزی جلوگیری می کند.

برای احداث چاه ارت، باید مراحل زیر را دنبال کنید:

  1. یک مکان مناسب برای چاه ارت انتخاب کنید. مکان چاه ارت باید نزدیک به ورودی برق ساختمان باشد و باید از هرگونه شیء فلزی مانند لوله های آب و گاز دور باشد.
  2. یک چاله به عمق 2 متر و قطر 1 متر حفر کنید.
  3. یک سیم مسی به طول 4 متر را به شکل U در داخل چاله قرار دهید.
  4. سیم مسی را به زمین متصل کنید. می توانید از یک میله مسی یا یک صفحه مسی برای این کار استفاده کنید.
  5. چاله را با خاک پر کنید.

پس از احداث چاه ارت، باید آن را آزمایش کنید. برای آزمایش چاه ارت، باید یک مولتی متر را به سیم مسی وصل کنید. اگر مولتی متر مقدار صفر را نشان دهد، چاه ارت به درستی نصب شده است.

مزایا احداث چاه ارت

احداث چاه ارت مزایای زیادی دارد، از جمله:

  • محافظت از افراد در برابر برق گرفتگی
  • محافظت از تجهیزات در برابر آتش سوزی
  • کاهش خطر خرابی تجهیزات الکتریکی
  • بهبود عملکرد سیستم برق
  • افزایش عمر مفید سیستم برق

روش جایگزین چاه ار

چاه ارت یک سیستم الکتریکی است که برای محافظت از افراد و تجهیزات در برابر خطر برق گرفتگی استفاده می شود. چاه ارت یک سیم مسی را به زمین متصل می کند و در صورت بروز نشتی برق، جریان را به زمین هدایت می کند. این کار از برق گرفتگی افراد و آتش سوزی جلوگیری می کند.

روش جایگزین چاه ارت، استفاده از سیستم ارت الکترونیکی است. سیستم ارت الکترونیکی یک دستگاه الکترونیکی است که جریان برق را به زمین هدایت می کند. سیستم ارت الکترونیکی مزایای زیادی نسبت به چاه ارت دارد، از جمله:

  • نصب آسان تر
  • نیاز به فضای کمتر
  • کارآمدتر
  • عمر طولانی تر

با این حال، سیستم ارت الکترونیکی گران تر از چاه ارت است.

اگر قصد دارید یک سیستم ارت برای ساختمان خود نصب کنید، باید با یک متخصص مشورت کنید تا بهترین گزینه را برای شما انتخاب کند.

چاه ارت برای ساختمان مسکونی

چاه ارت یک سیستم الکتریکی است که برای محافظت از افراد و تجهیزات در برابر خطر برق گرفتگی استفاده می شود. چاه ارت یک سیم مسی را به زمین متصل می کند و در صورت بروز نشتی برق، جریان را به زمین هدایت می کند. این کار از برق گرفتگی افراد و آتش سوزی جلوگیری می کند.

مزایای چاه ارت

  • محافظت از افراد در برابر برق گرفتگی
  • محافظت از تجهیزات در برابر آتش سوزی
  • کاهش خطر خرابی تجهیزات الکتریکی
  • بهبود عملکرد سیستم برق
  • افزایش عمر مفید سیستم برق

روش نصب چاه ارت

برای نصب چاه ارت، باید مراحل زیر را دنبال کنید:

  1. یک مکان مناسب برای چاه ارت انتخاب کنید. مکان چاه ارت باید نزدیک به ورودی برق ساختمان باشد و باید از هرگونه شیء فلزی مانند لوله های آب و گاز دور باشد.
  2. یک چاله به عمق 2 متر و قطر 1 متر حفر کنید.
  3. یک سیم مسی به طول 4 متر را به شکل U در داخل چاله قرار دهید.
  4. سیم مسی را به زمین متصل کنید. می توانید از یک میله مسی یا یک صفحه مسی برای این کار استفاده کنید.
  5. چاله را با خاک پر کنید.

آزمایش چاه ارت

پس از نصب چاه ارت، باید آن را آزمایش کنید. برای آزمایش چاه ارت، باید یک مولتی متر را به سیم مسی وصل کنید. اگر مولتی متر مقدار صفر را نشان دهد، چاه ارت به درستی نصب شده است.

قوانین مربوط به چاه ارت

نصب چاه ارت برای ساختمان های مسکونی، تجاری و صنعتی الزامی است. مقررات مربوط به نصب چاه ارت در ایران توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان تعیین می شود.

عواقب عدم نصب چاه ارت

عدم نصب چاه ارت می تواند منجر به بروز حوادثی مانند برق گرفتگی، آتش سوزی و خرابی تجهیزات الکتریکی شود. همچنین، عدم نصب چاه ارت می تواند باعث افزایش هزینه های بیمه ساختمان شود.

نحوه اجرا چاه ارت با صفحه مسی

برای اجرای چاه ارت با صفحه مسی، باید مراحل زیر را دنبال کنید:

  1. یک مکان مناسب برای چاه ارت انتخاب کنید. مکان چاه ارت باید نزدیک به ورودی برق ساختمان باشد و باید از هرگونه شیء فلزی مانند لوله های آب و گاز دور باشد.
  2. یک چاله به عمق 2 متر و قطر 1 متر حفر کنید.
  3. یک صفحه مسی به ابعاد 1×1 متر را در داخل چاله قرار دهید.
  4. یک سیم مسی به طول 4 متر را به صفحه مسی جوش دهید.
  5. سیم مسی را به شینه ارت ساختمان وصل کنید.
  6. چاله را با خاک پر کنید.

مزایای استفاده از صفحه مسی برای چاه ارت

  • صفحه مسی سطح تماس بیشتری با زمین دارد و این باعث می شود که مقاومت چاه ارت کاهش یابد.
  • صفحه مسی از دوام بیشتری نسبت به میله ارت برخوردار است و این باعث می شود که نیازی به تعویض آن در فواصل زمانی کوتاه نباشد.
  • صفحه مسی نصب آسان تری نسبت به میله ارت دارد.

هزینه استفاده از صفحه مسی برای چاه ارت

هزینه استفاده از صفحه مسی برای چاه ارت کمی بیشتر از میله ارت است. با این حال، مزایای استفاده از صفحه مسی باعث می شود که در دراز مدت مقرون به صرفه تر باشد.

آرک صنعت اجرا کننده چاه ارت در تهران و شهرسان می باشد، برای کسب اطلاعات بیشتر با مشاورین آرک صنعت تماس بگیرید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

19 − 13 =